خبر یزد

آخرين مطالب

حکیم یزدی؛ خالق منظومه‎ای گمشده در باب علم طب فرهنگي

حکیم یزدی؛ خالق منظومه‎ای گمشده در باب علم طب
  بزرگنمايي:

خبر یزد -  محقق و پروهشگر یزدی میرزا محمدعلی متخلص به «حکیم یزدی» که بعضاً با تخلص «قتیل» نیز از وی نام برده می‌شود را طبیبی حاذق و در عین حال شاعری سرشناس در یزدِ دوره ناصرالدین شاه قاجار نام می‌برد و می‌گوید: این طبیب خوش سلیقه‌ی یزد علاوه بر دیوان غزلیات، کتابی را در زمینه‌ مسائل علم طب و درمان به نظم و با عنوان «منظومه ناصری» سروده که اطلاعی در مورد مکان نگهداری آن در دست نیست.
«حسین مسرت» در گفت‌وگو با ایسنا یکی از مشاهیر استان را «میرزا محمدعلی حکیم یزدی» نام می‌برد و در مورد وی تصریح می‌کند: حاج میرزا «محمّدعلی» فرزند «میرزا عبدالوّهاب» و متخلّص به «حکیم» بود که در سال 1242 هجری قمری در یزد به دنیا آمد.
وی ادامه می‌دهد: میرزا محمدعلی به غیر از آن که طبیبی حاذق بود، شاعر سرشناسی در یزدِ دوره ناصرالدین شاه قاجار بود و به همین دلیل نیز اطللاعات کمی در مورد زندگی‌اش موجود است.
مسرت به نقل از وامق یزدی که از میرزا عبدالوّهاب پدر میرزا محمدعلی با لقب «علامه العلمایی، جالینوس الزمانی» یاد کرده است، می‌گوید: نسلاً بعد نسل، طبیب و طبیب‌زاده بوده‌اند.
وی خاطرنشان می‌کند: میرزا محمّدعلی که ابوالقاسم ملکی یزدی از او به عنوان «فقیه، عارف، ادیب و شاعر» یاد می‌کند، نخست تخلّص شاعری «قتیل» را داشت و وامق او را چنین توصیف می‌کند: «جوانی است مطبوع و شکیل و با حداثت سن، به غایت دانا و نبیل»؛ اما بعدها به واسطه‌ی اشتهار در طب به شیوه‌ی نیاکانش تخلّص «حکیم» را برمی‌گزیند و ملقب به «حکیم‌باشی» می‌گردد.
این محقق یزدی می‌گوید: وامق یزدی در مورد طبع شعر حکیم‌باشی می‌نویسد؛ «در غزل، پیرو سبک صائب تبریزی و کلیم کاشانی بوده است و به درج نمونه‌هایی از اشعار او در تذکره‌اش به نام میکده می‌پردازد.»
مسرت با اشاره به این که حکیم‌باشی از شاگردان یحیی مدرّس(فدایی یزدی) شاعر دوره قاجار یزد بوده است، اظهار می‌کند: دیوان غزلیّات او که به خط نسخ و نستعلیق زیبای خود اوست شامل نزدیک به 1500 بیت است که برگزیده غزلیّات و رباعیّات آن از سوی «محمود ملکی» در حدود سال 1356 هجری شمسی چاپ شده است.
به گفته این پژوهشگر حوزه‌ی فرهنگ و ادب، حکیم یزدی که از اطبّای خوش سلیقه‌ی این دیار بوده، کتابی هم در زمینه‌ی مسائل علم طب و درمان را به گونه‌ی منظوم سروده و به «منظومه‌ی ناصری» موسوم ساخته ولی عمرش به پایان رسیده لذا برادرش یعنی آقا میرزا جواد فیلسوف الحکما، آن را به پایان رسانده است.
وی متذکر می‌شود؛ چنانکه در تذکره‌ سخنوران یزد دیده می شود او غزلی به استقبال غزل ناصرالدّین شاه قاجار سروده و شاید به همین سبب، کتاب طبّ منظوم خود را به شیوه‌ی دیگر نویسندگان عصر ناصری، «منظومۀ ناصری» نام نهاده است ولی در دیباچۀ غزلیّات حکیم که بخشی از آن را «محمود ملکی» آورده، نامش بنا بر بیت زیر «طیب الاطبّا» است؛ «در این نسخه گل‌ها چو منظوم شد به طیب الاطبّا موسوم شد»
وی با بیان این اطلاعی در مورد مکان نگهداری این نسخه در دست نیست، اضافه می‌کند: البته وزیری می‌نویسد که نسخه مذکور نزد اولادش نگهداری می‌شود و چنان که از درون دیباچه‌ی غزلیّات حکیم برمی‌آید، نزد محمود ملکی یزدی بوده است.
مسرت در ادامه با بیان این که جامع‌ترین جایی که اشاره به زندگی، آثار و خاندان او دارد، دیباچه‌ی غزلیّات حکیم به کوشش «محمود ملکی یزدی» است، به نقل از آن می‌گوید: حکیم «علوم متداوله‌ عصری را در یزد تکمیل و به شغل طبابت که حرفه‌ی اجدادی او بوده، می‌ورزد و در سال 1262 قمری برای دیدن ممالک مختلفه به مسافرت پرداخته و در 1264 قمری از راه تهران به یزد مراجعت می‌کند. آنچه مسلم است شاه وقت [ناصرالدّین شاه قاجار] فریفته‌ی معلومات و دانش او شده و اصرار می‌ورزد که در تهران معظّم‌له را نگاه دارد، ولی به وطن مألوف مراجعت می‌کند و به امر طب و طبابت اشتغال می‌ورزد.»
وی با بیان این که حکیم در سال 1287 هجری قمری در یزد درمی‌گذرد، ابراز می‌کند: او دارای دو دختر و سه پسر بود که هر سه طبیب بودند؛ میرزا محمّد صادق طبیب که طبیب مقیم یزد بود، میرزا مرتضی حافظ الصحّۀ یزدی ملقب به مسیح الممالک و رئیس حفظ الصحّۀ یزد در زمان مظفرالدّین شاه قاجار، و نیز میرزا عبدالوّهاب ملکی یزدی معروف به ملک الاطبّاء که طبیب مقیم یزد و دارالشفای رضوی مشهد بود.
مسرت در پایان خاطرنشان می‌کند؛ حکیم یزدی همچنین جدّ میرزا محمّدعلی حافظ الصحّۀ یزدی رئیس کمیسیون حفظ الصحّۀ یزد، جدّ میرزا غلامحسین سلطان الحکما و جدّ دکتر محمد حافظی(درگذشت سوم شهریور 1339 شمسی) پزشک مقیم تهران و یزد که همگی از فرزندان میرزا مرتضی بودند و نیز جدّ دکتر میرزا ابوالفضل مسیح الممالک(کمال‌نیا)پزشک مقیم یزد و مشهد و دکتر محمّدعلی ملکی یزدی وزیر بهداری دولت دکتر محمّد مصدق در سال 1330شمسی از فرزندان میرزا عبدالوهاب بود.
 

لینک کوتاه:
https://www.khabareyazd.ir/Fa/News/627675/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

رزین قابل بازیافت، صنعت چاپ 3 ‌بعدی را متحول می‌کند

یک سیاره فراخورشیدی به اندازه زمین کشف شد

حضور بانوی یزدی در اردوی تیم ملی کوهنوردی کارگران کشور

«حجتی و شیخیان» انصراف دادند؛ «آقایی» رئیس شد

زنبورها نبض حیات زمین/پیش‌بینی جهش تولید عسل در یزد

اصلاح هندسی های شهرداری یزد به میدان باهنر رسید

رشد 1.02 درصدی جمعیت استان یزد در سال گذشته

حکایت جالب از ضرب المثل کسی که خرش از پل گذشت یعنی چه؟

معرفی مجموعه نگاه کن برای کودکانی که حوصله آن‌ها همیشه سر می‌رود

آن بر سر گنج است که چون نقطه به کنجی

تولید هزار نانوحسگر روی یک دانه ماسه

خورشیدگرفتگی 8 آپریل بر فراز رصدخانه ی La Silla واقع در شیلی

24 گونه جانوری یزد در خطر انقراض

اهدای قرآن دست نویس مددجویان زندان یزد به رهبر معظم انقلاب

شمیم خوش رضوی بهاباد یزد را عطرآگین کرد

دوئل عشقی دو مرد بر سر زن صیغه‌ ای، قربانی گرفت

موج جدید بارش‌ ها، از این روز آغاز خواهد شد

زمان واریز یارانه نقدی اردیبهشت ماه

داستانک/ بوی مادر

اینشتین در مورد منطقه عجیب اطراف سیاهچاله‌ها درست می‌گفت

افتتاح پنجمین کتابخانه و دومین خانه فرهنگ در بافق

لزوم استفاده از زیرساخت‌های ورزشی استان برای جذب جوانان

خاطره امام جمعه یزد از انتقال اعلامیه‌های امام به عربستان

کارگزاران حج انقلاب را به دنیا صادر کنند

زنبور‌ها نبض حیات کره زمین

بافق زیر سایه خورشید امام هشتم

ماجرای جنایت وحشتناک مرد دوزنه در جاده

جزییات جدید درباره تعطیلی آخر هفته

با کریمان کارها دشوار نیست

تأثیر مطالعه بر سلامت روان

تصویر روز ناسا؛ شفق شمالی آسمان

طرح جدید ناسا برای ساخت اولین موتور هیبریدی-الکتریکی موشک

حضور جدی دانشگاه‌ها در عرصه صنعت استان عملیاتی می‌شود

9 درصد جمعیت متأهل استان بدون فرزند هستند

حرکت کاروان خودرویی در یزد، فردا

اصلاح هندسی‌های شهرداری یزد به میدان باهنر رسید

نمایشگاه کتاب دوحه میزبان رونمایی از مصحف مشهد رضوی

شعر خوانی دختر شیرین زبان

دهکده 8000 ساله راز بقا پس از بلایای طبیعی را فاش می‌کند

رتبه‌ی دوم استان یزد در طرح‌های باز آفرینی شهری

بررسی مشکلات محله مهدیه شاهدیه

تا می‌توانید حسرت گذشته را نخورید و از گذشته عبرت بگیرید

شمارش معکوس برای پرتاب ماموریت کشف اسرار قطب‌های زمین

در نظر گرفتن 10 دستگاه اتوبوس برای اعزام به حرم مطهر امام خمینی (ره)

اصلاح هندسی میدان باهنر کلید خورد

میانگین تعرفه پرداختی علوم پزشکی یزد از میانگین کشوری بیشتر است

تحریک سارقان با قرار دادن وسایل با ارزش بر روی صندلی‌های خودرو

زمینه تحول در زائران خانه خدا در فرصت کم حج فراهم شود

معرفی بهترین هتل‌های ایرانی با اتاق‌های بیزنسی

درخشش رادیو یزد در جشنواره مستند رادیویی پژواک