بزرگنمايي:

خبریزد- صنایع دستی جزو کالاهایی است که در شرایط اقتصادی فعلی کشورمان از سبد اولویت‌های مردم حذف شده‎ و مشکلات سیاسی کشور نیز بر بازارهای خارجی این کالاها تاثیر زیادی داشته، این در حالی است که در حال حاضر بیش از 98 هزار هنرمند کشورماندراین حوزه فعالیت دارند.

بازار صنایع دستی با وجود گذراندن روندی رو به بهبود، هنوز دچار چالش‎هایی است که منجر به رکود برخی از انواع آن‌ها مانند ترمه یزد شده است و اگر هنرمندان نتوانند بازار مناسب خود را پیدا کنند قطعاً روزی برخی از این صنایع دستی فاخر و ارزشمند رو به زوال خواهند رفت.

البته پیدا کردن بازار مناسب صنایع دستی نیز مسئله مهمی برای هنرمندان است که کارشان را سخت و طاقتشان را طاق کرده است، به همین منطور به سراغ یکی از مدرسان کسب و کار رفتیم تا بدانیم آیا بازار صنایع دستی راهکاری برای برون رفت از این مشکل دارد.

بازاریابی بدون شناخت، شلیک گلوله در فضای مه‎آلود

«سعید عرفان» به تاثیر فرهنگ و خرده‌ فرهنگ‌ها در بازاریابی صنایع دستی اشاره می‎کند و به گریزی به ترمه یزد می‌گوید: ترمه با قیمت‌های متنوع و بالا، نوعی دست بافته فاخر حتر از نگاه جهانی محسوب می‌شود اما در برخی از کشورهای عربی با دست بافته‌های ارزان قیمت‌تری از کشورهای دیگر جایگزین شده است.

این مشاور و مدرس کسب و کار عدم شناخت فرهنگ کشورها را عامل نبود بازار مناسب برخی از صنایع‌دستی می‌داند و اظهار می‎کند: نبود بازار مناسب برخی از صنایع‌دستی مانند ترمه در برخی از کشورها به نداشتن اطلاعات کافی آن‌ها در مورد این هنر مربوط می‎شود همانطور که برخی دیگر از صنایع دستی نیز در کشورهای دیگر جایگاه و تعریف فرهنگی مشخصی ندارند.

وی به ضرورت شناخت بازار هدف توسط تولیدکنندگان اشاره می‌کند و می‌گوید: برخی از تولیدکنندگان بدون شناخت بازارهای هدف خود صنایع دستی را به سراسر کشور و حتی خارج از ایران ارسال می‌کنند در حالی که ممکن است بسیاری از این بازارها با شکست و رکود همراه شود.

این مدرس بازاریابی معتقد است که بازاریابی بدون شناخت را به منزله‌ی شلیک گلوله در فضای مه‎آلود است و در این باره تصریح می‌کند: منابع مالی در حوزه تبلیغات و بازاریابی صنایع‌دستی محدود است لذا نمی‌توان در این زمینه نسبت به تبلیغات گسترده اقدام کرد، از این رو مهمترین و موثرترین اقدام برای بازاریابی و شناخت بازار مناسب، تحقیق و پژوهش با در نظر گفتن فرهنگ‌های هر منطقه است.

لزوم تخصصی عمل کردن در شناخت بازار

عرفان با بیان این که برخی از صنایع دستی مانند انواع فرش در استان‌هایی با تشابهات فرهنگی همچون سیستان و بلوچستان بازار مطلوب‌تری دارند، می‌گوید: باید در زمینه شناخت و به دست آوردن بازار مناسب صنایع دستی، تخصصی عمل کنیم و به خاطر داشته باشیم که ایجاد دریاچه‎ای عمیق اما کم عرض بهتر از داشتن دریاچه‌ای کم‎عمق و سطحی است.

وی به تنوع روش‌های تحقیق برای بازاریابی اشاره و خاطرنشان می‌کند: از میان روش‌های متنوع موجود، روش‌های اینترنتی روش‌های بسیار ساده، کم هزینه و گسترده‎ای هستند که می‎توانند دانش افراد را نسبت به بازارهای مشخص در مناطق مختلف ارتقا دهند، البته در این زمینه تحقیقات میدانی نیز بسیار جوابگو است.

عرفان بهترین راه بازاریابی در شرایط فعلی اقتصادی را «دیجیتال مارکتینگ» می‎داند و می‌گوید: بهترین ابزار در شرایط فعلی با توجه به میزان مخاطب موجود، «اینستاگرام» و «یوتویوب» هستند به طوری که موفق‌ترین تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان کشورمان نیز از این روش‌ها با کمترین  هزینه بهره‎مند می‌شوند.

مسئولیت‌های اجتماعی راهکار پیدا کردن بازار مناسب

این مشاور کسب و کار اقدامات خیرخواهانه و پذیرفتن مسئولیت‌های اجتماعی را راهکار موثر دیگری برای جذب بازار مطلوب می‌داند و می‌گوید: مردم بیشتر به بازارهایی اعتماد می‎کنند که در فعالیت‎های خیرخواهانه، کمپین‎ها و ان.جی.اوها مشارکت دارند لذا کمک به بیماران، مشارکت در امور خیریه و سایر خدمات مشابه می‌تواند منجر به جلب اعتماد مشتریان شود.

عرفان با اشاره به اهمیت افزودن ارزش به کالاها به ویژه صنایع دستی، تصریح می‌گوید: این اقدام منجر به بهبود بازار تولیدات می‎شود به ویژه بازارهای خارجی تمرکز زیادی به این مسئله دارند.

وی ادامه می‌دهد: بسته‌بندی مناسب و انتخاب معیارهایی متناسب با سلیقه بازار هر منطقه از مهمترین گزینه‌هایی است که منجر به داشتن بازاری موفق و ثابت می‌شود و بارزترین نمونه موفق تولیدکنندگان استان یزد در این باره شیرینی «حاج خلیفه رهبر» به عنوان برندی موفق در دنیاست که با انتخاب بسته‌بندی‌های متنوع و زیبا توانسته است بازار قابل توجهی در دنیا داشته باشد.

عرفان در پایان نیز بسته‎بندی و توجه به آن را نوعی سرمایه‌گذاری برای کالاها به ویژه صنایع دستی می‌داند و می‌گوید: این اقدام می‏تواند علاوه بر به دست آوردن سود مطلوب، بازار گسترده‌ای را برای کالای خود فراهم کند.