بزرگنمايي:

خبر یزد - یزد - ایرنا - پیوند اعضا تنها راه ادامه حیات برای بیماران مبتلا به نارسایی پیشرفته قلب و کبد و بهترین درمان برای بیماران مبتلا به نارسایی پیشرفته کلیه است.

به گزارش ایرنا، سالانه تعداد زیادی از افراد دچار مرگ مغزی بدون اهدای عضو از سوی خانواده هایشان دفن می شوند این در حالی است که بیماران زیادی در انتظار دریافت اعضای پیوندی بوده و محقق نشدن آن منجر به مرگ بیمار می شود.
شاید شنیده باشید که فردی دچار مرگ مغزی بوده و مجددا بهبود پیدا کرده است بدانید که مسلما آن فرد دچار مرگ مغزی نبوده بلکه در کمای عمیق بوده و لغت مرگ مغزی به اشتباه در مورد آن استفاده شده است.
*** مرگ مغزی
مرگ مغزی به معنی توقف پایدار و برگشت ناپذیر همه اعمال مغز است، در این وضعیت هیچگونه امیدی برای برگشت فعالیت مغز آسیب دیده وجود ندارد و فرد دچار مرگ مغزی هرگز قادر به زندگی دوباره نخواهد بود.
مرگ مغزی معمولا بعد از صدمه شدید به سر خونریزی مغزی، سکته یا نرسیدن طولانی مدت اکسیژن به مغز اتفاق می افتد،
فرد دچار مرگ مغزی بدون کمک دستگاه نمی تواند نفس بکشد مردمک چشمهایش پاسخ به نور ندارند ، به تحریک دردناک عکس العمل نشان نمی دهد، دستگاه گیرنده امواج مغزی هیچ گونه موجی را از مغز وی ثبت نمی کند و خط صاف ریم می نماید.
به علاوه مرگ مغزی نشانه های متعدد دیگری دارد که پزشک از طریق آنها و معاینات تکمیلی به تشخیص قطعی می رسد.
هر کسی می تواند در صورت بروز مرگ مغزی با رضایت بستگان وی در زمان مرگ مغزی ، اهدا کننده عضو باشد، بعد از مرگ کامل به صورت طبیعی تا 48 ساعت نسوجی مانند قرنیه، دریچه قلب، استخوان و تاندون قابل اهدا می باشند.
اماوقتی پیوند عضو از هر کدام از این روش ها فراهم نباشد، آن وقت بیمار مجبور است در صف خرید عضو پیوندی قرار بگیرد.
براساس آمارهای اداره پیوند و بیماری های خاص وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بیش از 20 هزار بیمار در کشور در فهرست انتظار برای دریافت اعضای مختلف پیوندی قرار دارند که اعضای مورد نیاز این بیماران شامل کلیه، کبد، مغز استخوان، قلب، ریه، پوست، قرنیه و لوزالمعده است.
رئیس اداره پیوند و بیماری های خاص وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پیش از این اعلام کرد: سالانه بین پنج تا هشت هزار نفر در ایران دچار مرگ مغزی می شوند که اکثر آنان جوان هستند.
کتایون نجفی زاده افزود: در صورتی که 50 درصد این افراد شرایط اهدای عضو را داشته باشند، باید از این تعداد بین پنج تا هشت هزار پیوند کلیه انجام شود درحالیکه این رقم اکنون سه هزار پیوند است.
به گفته وی ، هر مرگ مغزی حداقل یک تا هشت عضو می تواند اهدا کند و بیشترین عضوی که می تواند اهدا شود، کلیه ها و کبد هستند به عبارت دیگر 96 درصد از مرگ مغزی ها می توانند کلیه خود را اهدا کنند.
نجفی زاده یادآور شد: با وجود این تعداد مرگ مغزی در کشور، اگر از بخش های قابل اهدای بدن آنها درست استفاده شود، می توانیم روزی را ببینیم که هیچ بیمار نیازمند پیوند در فهرست انتظار فوت نکند.
وی ادامه داد : هم اکنون روزانه هفت تا 10 بیمار در فهرست انتظار بدلیل نرسیدن عضو پیوندی فوت می کنند این درحالی است که در هر شهر به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت، باید حداقل سالانه 20 اهدا از مرگ مغزی رخ دهد.
این مسئول اعلام کرد: با وجود تعداد بالای موارد مرگ مغزی در کشورمان اکنون شاخص اهدای عضو در ایران 7.8 به ازای یک میلیون نفر جمعیت است در حالی که این رقم در کشورهای اروپایی 30.8 به ازای یک میلیون نفر جمعیت برآورد می شود.
وی گفت: ایران به لحاظ اهدای عضو رتبه 42 جهان را دارد و این جایگاه خوبی برای یک کشور اسلامی نیست.
اهدای عضو که همان اهدای زندگی به همنوع است هنوز در جامعه آنطور که باید شاید فرهنگ سازی نشده است و برای ترویج این فرهنگ همه باید یاری و همکاری کنند.
همانطور در آمار بالا ذکر شده بسیاری از افراد به خاطر نرسیدن عضو جان خود را از دست می دهند برای پیوند کلیه می توان از فرد زنده هم کلیه دریافت کرد اما برای پیوند قلب، ریه و کبد حتما باید از فرد مرگ مغزی دریافت کرد.
اگر تعداد اهدای عضو در کشور به حد قابل قبولی برسد امید است هیچ بیماری در لیست انتظار پیوند باقی نخواهد ماندو اعضای افراد مرگ مغزی نیز بدون استفاده زیر خاک نرود و از سوی دیگر هیچ فرد زنده ای دیگر مجبور نخواهد بود که یکی از کلیه هایش را اهدا کند.
همچنین اهدای عضو یک حرکت خداپسندانه و عشق به هم نوع است در سوره مباره مائده آیه 32 امده است: هر که نفسی را حیات بخشد مانند آن است که همه مردم را حیات بخشیده است.
پس چه اغازی زیباتر از این می تواند باشد که فرد پس از مرگ با اهدای اعضای خویش می تواند سبب نجات و ارتقای سلامتی دیگران باشد.
در این زمینه گفت و گوی با اهدا کنندگان و دریافت کنندگان عضو داشتیم اما تمایلی به انتشار نامشان نداشتند.
***
پدر یکی از اهدا کنندگان عضو گفت: فرزندم محمدرضا 17 سال بیشتر نداشت که بر اثر تصادف با موتور فوت کرد.
ر.ر شهروند یزدی افزود: چند روزی در بیمارستان بستری بود اما دکترها جوابمان کردند و دیگر هیچ امیدی به زنده بودن فرزندم نداشتیم با مادرش تصمیم گرفتیم که اعضای او را اهدا کنیم.
این پدر داغدیده که هنوز چهلمش فرزندش نرسیده ، اظهار کرد: کلیه ها و کبد او را برای بیماران نیازمند اهدا کردیم و از این کار خود بسیار رضایت داریم.
این پدر 35 ساله در حالیکه بغض گلویش را گرفته بود اظهار کرد: اهدای عضو شاید در مرحله نخست برای خانواده سخت باشد اما پشیمان نخواهند شد.
وی از خانواده ها خواست در صورت قطع امید پزشکان از بیمارشان حتما به اهدا عضو اقدام کنند زیرا با این امر به یک نفر دیگر زندگی بخشیده و باقیات وصالحات می شود.
این شهروند یزدی افزود: بنده نیز در سایت فرم اهدای عضو ثبت نام و رضایتم را مبنی بر اهدای اعضایم در صورت مرگر مغزی اعلام کرم .
پدر دیگری که عضو پسر مرگ مغزی خود را اهدا کرده بود، گفت: عباس 20 ساله ام بر اثر تصادف دچار مرگ مغزی شده بود.
م.ط در حالی اشک از چشماش جاری می شود با بیان اینکه غمش برای ما سنگین است از اینکه با اعضای جان چند انسان دیگری نجات دادم مسرور هستم ادامه داد: وقتی پزشکان اعلام کردند که دیگر امیدی نیست با مشورت همسرم با رضایت یکدیگر اهدا کردیم.
وی که ساکن یکی از شهرستانهای یزد است افزود: اقوامم هم از این اقدام ما رضایت دارند و همیشه به من میگوند با این کارت یک ثواب برای اخرت خود ذخیره کردید.
این پدر داغدیده اظهار کرد: با اهدای عضو به انسانی دیگر، فرصت حیات دوباره را به برای آن فراهم کردم بسیار خوشحال هستم.
علی که قلب خود را پیونده زده است می گوید: تا سن 45 سالگی مشکل خاصی نداشتم و کوهنوردم بودم تا اینکه مشکل قلبی پیدا کردم تا جای رسیدم که با کپسول اکسیژن و قرص زیر زبانی زندگی می کردم و حتی دیگر قادر به انجام کارهای شخصی خود نبودم.
وی با اشاره به اینکه از شدت رنج بیماری به مرگ خودم راضی بودم افزود: روزها با امام رضا(ع) دردل می کردم که مشکل این بیماری من رفع شود.
وی اظهار کرد: تا اینکه روز تولد امام رضا(ع) قلب برای من پیدا شد یک جوان 21 ساله که براثر تصادف دچار مرگ مغزی شده بود به من پیوند زدند.
این شهروند یزدی افزود: هرچه خانواده این عزیز از خداوند متعال می خواهند به انها بدهد زیرا بهترین عضو بدن عزیزشان به من اهدا کردند.
این بیمار پیوند قلبی خاطرنشان کرد : من از زمانی که پیوند قلب انجام دادم هیچ گونه مشکلی ندارم و زندگی ام را ادامه دادم و همیشه بعد از نماز برای این مرحوم نماز و دعا می خوانم .
وی افزود: هر چند اهدای عضو برای خانواده ها سخت است اما باعث نجات یک انسان می شود.
زهرا بیمار پیوند کلیه نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت : سالهای از بیماری نارسایی کلیه رنج می بردم و به علت اینکه مشکل اقتصادی و زندگی مرفه ای نداشتیم قادر به خرید کلیه خارج نوبت نبودیم به همین علت چندین سال در صف انتظار بودم.
زهرا اظهار کرد: بالاخره خانواده ای که فرزندشان دچار مرگ مغزی شده بود کلیه اش را به من اهدا کردند و ادامه زندگی برای من مهیا شد.
وی ضمن تشکر از خانواده اهدا کننده عضو گفت: من قبل از پیوند به سختی زندگی میکردم و هفته ای سه بار دیالیز می شدم اما خدا رو شکر که پس از عمل پیوند حالم خوب است.
این دریافت کننده عضو اضافه کرد: من زندگی خود را مدیون این خانواده میدانم و همیشه برای ان مرحوم از خداوند طلب مغفرت می کنم.
یکی از کسانی هم که کارت اهدا عضو دارد گفت: دوست دارم اگر دچار مرگ مغزی شدم اعضای بدنم را به افراد نیازمند اهدا کنم زیرا اعضایم که قرار است در زیر خروارها خاک باشد ، در جسم بیمارانی که چشم به راه پیوند عضو هستند قرار گیرد.
ز- خ افزود: این امر باقیات و صالحات است و دعاهایشان بدرقه و توشه سفر ابدیمان شود.
وی با بیان اینکه من خانواده خود را تشویق به این کار کردم اظهار کرد: باید با اهدای عضو ، امید زندگی کردن برای دیگران فراهم کنیم.
***133 مورد اهدا عضو در استان یزد صورت گرفته است
مسوول واحد فراهم آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد گفت: تاکنون 133 مورد اهدا عضو در این استان صورت گرفته است.
محمد پورشمسی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه زمینه اهدا عضو در این استان از نیمه دوم سال 92 فراهم شده است اظهار کرد : این تعداد عضو از 41 بیمار مرگ مغزی انجام شد و در این مدت 82 مورد کلیه ، 41کبد ، 4 پانکراس ، سه ریه و سه مورد هم قلب بوده است.
پورشمسی با بیان اینکه بیمار مرگ مغزی برای اهدای عضو به استان دیگری منتقل نمی شوند ، افزود: پیوند کلیه در استان صورت می گیرد و کبد آن جهت اهدا به بیماران نیازمند به شیراز انتقال داده می شود. کبدهای اهدا شده نیز برای پیوند به شیراز ارسال می شود زیرا تنها مرکز پیوند کبد در کشور است.
این مسئول تصریح کرد : تاکنون فقط سه مورد بیمار برای اهدای قلب به تهران انتقال داده شد زیرا زمینه اهدای قلب در استان مهیا نیست.
مسوول واحد فراهم آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد ادامه داد: تا کنون بیش از یکهزار نفر در استان کارت اهدا عضو دریافت کردند.
پورشمسی یادآور شد: در سال گذشته دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد در زمینه اهدا عضو پس از دانشگاه علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی رتبه سوم کسب کرد.
*** مرگ مغزی معادل با فوت است
وی در ادامه با بیان اینکه مرگ مغزی از نظر قانونی و پزشکی و شرعی معادل فوت است گفت: از اول سالجاری تاکنون 17 اهدای عضو و تقربیا به همین میزان یا حتی بیشتر بیمار مرگ مغزی داشتیم که خانواده های آنان رضایت ندادند.
پورشمسی اضافه کرد: اگر این خانواده های رضایت داده بودند نزدیک به 90 نفر نجات پیدا می کردند 30 کبد و 60 کلیه بیمارانی بودند در لیست انتظار بودند به اثر نرسیدن عضو جان خود را از دست داد.
این مسئول با بیان اینکه تعدادی از بیماران نیازمند پیوند کلیه به طور مستقیم و شخصی اقدام به خرید کلیه می کنند افزود: اما خیلی از افراد بودند به علت نرسیدن عضو جان خود را از دست دادند که به عینه این موضوع را شاهد بودم.
وی با بیان اینکه محدویت سنی در زمینه اهدا عضو در کشورهای خارج وجود ندارد افزود: در کشور ما تقربیا از یک سالگی تا 65 سالگی و بالاتر از 65 تا 70 سالگی به شرطی هیچ گونه بیماری فشار خون و قلبی و غیره نداشته باشد قابل پیوند است.
وی افزود: تقربیا هر بیماری مرگ مغزی نزدیک به 600 هزار تومان هزینه آزمایشات می شود که هیچ گونه بیماری از نظر میکروبی و ویروسی نداشته باشد.
پورشمسی با بیان اینکه سالانه 60 مورد مرگ مغزی در استان بوقوع می پیوندد، خاطرنشان کرد : اگر خانواده بیماران مرگ مغزی رضایت میدادند در چهار سال تمام بیماران دیالیزی پیوند می شدند.
وی اظهار کرد: همچنین خانواده اهدا کننده بابت اهدا عضو هیچگونه مبلغی دریافت نمی کنند و گیرندگان اعضا پیوندی نیز بابت عضو دریافت شده هزینه ای نمی پردازند
این مسئول تصریح کرد: کلیه یک مرگ مغزی تا 36 ساعت در شرایط خاص ، کبد تا 24 ساعت و قلب و ریه بلافاصله بعد از اهدا باید پیوند داده شود.
وی برنهادینه کردن فرهنگ اهدای عضو از طریق آموزش رسانه ها و توجیه خانواده ها مبنی بر این که بیمار مرگ مغزی، هرگز دوباره به زندگی برنمی گردد، تاکیدکرد .
***کارت اهدای عضو، شرط کافی نیست
مسوول واحد فراهم آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد گفت: درصورت پیش امدن مورد مرگ مغزی چه فرد کارت اهدا داشته باشد و چه نداشته باشد مراحل اهدای عضو تنها در صورت رضایت خانواده قابل انجام است .
پور شمسی اظهار کرد: حتی اگر فردی وصیت کرده باشد که در صورت مرگ مغزی، اعضای بدنش را اهدا کنند، بدون اجازه اولیای دم، اهدای عضو انجام نمی شود مگر اینکه فرد علاوه بر وصیت نامه و دریافت کار در یک دفترخانه ثبت کرده باشد.
وی افزود: اما تجربه نشان داده است که حتی در صورت تمایل قلبی خانواده به اهدا عضو در صورتیکه فرد از قبل تمایل خود را به اهدای عضو اعلام کرده باشد خانواده به خواسته عزیز خود احترام گذاشته و اهدای عضو را انجام می دهند.
وی ادامه داد: شهروندان برای دریافت کارت اهداعضو می توانند به سایت www.ehda.center مراجعه نمایند.
*** فرهنگ اهدا عضو در جامعه باید نهادینه شود
مدیر عامل انجمن خیریه هدیه حیات یزد با بیان اینکه این شهر از گذشته های دور به شهر دوچرخه ها معروف بوده و اکنون این دوچرخه سواران به راکبان موتور سیکلت تبدیل شده اند گفت: استفاده عموم و طبقه متوسط جامعه ما از این وسیله نقلیه بدون رعایت نکات ایمنی تلفات جانی زیادی در پی داشته است.
زارع میرک آباد افزود: بسیاری از بیمارانی که دچار ضربه مغزی و بالطبع آن کما و نهایتا مرگ مغزی می شوند از تصادفات ناشی از رانندگی با موتورسیکلت می باشد اما متاسفانه کسانی که در حوادث رانندگی دچار مرگ مغزی می شوند خانواده از اهدای عضو آن امتناع می کنند.
وی اظهار کرد: در حالی که فرد دچار مرگ مغزی می تواند چند نفر ار از مرگ نجات دهد و این اهدا عضو از طرف خانواده افراد مرگ مغزی مستلزم فرهنگ سازی مرگ مغزی در جامعه است.
این مسئول افزود: فعالیت انجمن خیریه هدیه حیات یزد در راستای ترویج فرهنگ اهدا عضو که از سال 86 آغاز شده است.
وی افزود: اوایل خانواده هایی که عزیزانشان دچار مرگ مغزی شده بودند برخوردهای خوبی با این مقوله نداشتند اما اکنون اکثر خانواده ها که عزیزانشان از کما عمیق به مرگ مغزی دچار می شوند خود داوطلبانه به دنبال اهدای عضوی عزیزشان و نجات جان بیماران نیازمند هستند.
زارع اظهار کرد: با رواج فرهنگ اهدا عضو در جامعه خانواده هایی که بیمار مرگ مغزی دارند بسیاری از بیماران به راحتی درمان می شوند ترویج اهدای عضو در استان نیازمند همکاری و تعامل ارگان های مختلف است.
***60 بیمار کلیوی یزد چشم انتظار پیوند
مدیرعامل انجمن بیماران کلیوی یزد در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: 60 بیماری کلیوی این استان در انتظار پیوند کلیه هستند.
عزت یادگار ، تعداد بیماران دیالیزی استان را 650 نفر اعلام و اظهار کرد: از این تعداد427 نفر مرد و 272 زن هستند.
وی با بیان اینکه انجمن حمایت از بیماران کلیوی در سال 1364 در استان تاسیس شد، افزود: تاکنون 400 نفر در این استان پیوند کلیه شده اند که 24 نفر مربوط به سال جاری است.
این مسئول دیابت، فشار خون، آنژین چرکی، سنگ کلیه و مسمومیت های دوران بارداری را از عوامل ابتلای افراد به بیماری کلیوی ذکر کرد و گفت: مهمترین علائم اولیه دیابت افزایش عطش و تکرار ادرار، گرسنگی شدید، کاهش وزن ناگهانی و خستگی مفرط است.
مدیر عامل انجمن بیماران کلیوی استان یزد اظهار کرد: توجه نکردن به هشدارهای بهداشتی، غذایی و ورزشی ممکن است سبب آسیب جدی به کلیه ها شود.
وی کنترل فشار خون را در پیشگیری به بیماری کلیوی مهم خواند و افزود: فشار خون بالا و کنترل نشده آسیب جدی به کلیه وارد می کند.
وی با اشاره به اینکه 13 بخش دیالیز در بیمارستان های خصوصی و دولتی استان فعال است، گفت: 97 دستگاه دیالیز در این بخش ها وجود دارد که از این تعداد سه دستگاه غیر قابل استفاده است.
یادگار بیان کرد: خوشبختانه اکنون پیوند کلیه در بیمارستان شهید صدوقی یزد انجام می شود و بسیاری از مشکلات بیماران در این زمینه رفع شده است.
*** سابقه پیوند اهدا عضو ایران
پیوند اعضا در ایران، سابقه ای 80 ساله دارد. نخستین عمل پیوند عضو در ایران را به دکتر شمس، بنیانگذار چشم پزشکی نوین در ایران نسبت می دهند. این چشم پزشک نخستین عمل پیوند قرنیه را سال 1314 شمسی در یکی از بیمارستان های تهران با موفقیت به سرانجام رساند.
از لحاظ حقوقی و قانونی نیز قانون پیوند اعضا در فروردین ١٣٧٩ به تصویب مجلس وقت رسید. براساس این قانون اعضای بیماران فوت شده یا بیمارانی را که مرگ مغزی آنان مسلم است می توان به شرط وصیت بیمار یا موافقت ولی میت برای پیوند به بیمارانی که ادامه حیاتشان به پیوند عضو یا اعضای فوق بستگی دارد استفاده کرد.
همچنین بر اساس قانونی دیگر، پیوند عضو از فرد ایرانی به بیمار خارجی ممنوع است، بنابراین بیمار خارجی نمی تواند به ایران بیاید و اعضای بدن یک فرد ایرانی را دریافت کند.
از سال 1379 که نخستین پیوند عضو از بیمار مرگ مغزی در کشور انجام شد تاکنون اعضای بدن سه هزار و 300 بیمار مرگ مغزی در کشور اهدا و پیوند زده شده است
***شرایط جسمی اهدای عضو
قلب، ریه ها، کبد، روده ها، لوزالمعده، کلیه ها، قرنیه های چشم استخوان، غضروف، عروق، تاندون، پوست و مغز استخوان رایج ترین اعضای قابل اهدای انسان است، معمولا نیز حدود 70 درصد پیوندها موفقیت آمیز انجام می شود.
سازگاری خونی و بافتی بیمار، وخامت شرایط بالینی، طول مدت انتظار در فهرست پیوند و فاصله مکانی شخص از واحد پیوند، تعیین می کند عضو پیوندی به کدام بیمار منتظر برسد. ابتلا به بیماری های عفونی حاد مثل ایدز و هپاتیت یا اختلالات مزمن جسمی، مانع اهدای عضو خواهد شد. بیمارانی که عضو پیوندی دریافت می کنند برای جلوگیری از پس زده شدن عضو پیوندی باید تا پایان عمر دارو مصرف کنند.
حال اگر به بیمارستانهای سراسر کشور مراجعه کنیم می بینیم خانواده های هستند که یکی افراد آنان دچار مرگ مغزی شده است و باور ندارند که آن به خواب ابدی فرو رفته و تا زمانی دستگاهها به فرزندش وصل است، امید دارد و در بخش دیگر بیمارستان افرادی را مشاهده می کنیم که روی تخت بیمارستان با مرگ دست و پنجه نرم می کنند و در انتظار اهداء عضو هستند .
اگر خانواده های بیماران مرگ مغزی راضی به اهدا عضو بیمارشان نشوند دیگر مجالی برای ادامه زندگی بیماران پیوندی نیست.
فرهنگ ایثار و از خودگذشتگی در فرهنگ دینی ما بسیار ارزشمند است و مساله اهدای عضو برای خانواده ها به خاطر از دست دادن عزیز بسیار سخت است اما با الگو از این فرهنگ می تواند درهای امید را به سوی بیماران منتظر دریافت عضو باز کرد.
هر ساله جشن اهداءکنندگان عضو با عنوان ˈنفسˈ در روز جهانی اهدا عضو در کشور با هدف ترویج فرهنگ اهدای عضو به صورت گسترده برگزار می شود اما برای فرهنگ سازی این امر خداپسندانه باید بیش از این تلاش شود.
گرچه سخن از مرگ چندان شیرین نیست ، اما.... دوست دارم پایانم آغاز راه سپید زندگی باشد. ک 4
گزارش از : کبری دانشی دهج
2088/8068