بزرگنمايي:

خبریزد- اتباع خارجی به ویژه از کشورهای شرق کشورمان، بخشی از جامعه و جمعیت استان یزد محسوب می‌شوند به طوری که بنا بر آمارهای موجود حدود 120 تا 150 هزار نفر از جمعیت استان یزد را اتباع بیگانه تشکیل می‌دهند.

البته این جمعیت متشکل از دو گروه اتباع مجاز و اتباع غیرمجاز هستند ولی در مجموع اشغال برخی فرصت‌های شغلی در استان به صورت غیرقانونی و بروز برخی تضادها و آسیب‌های فرهنگی و امنیتی توسط این گروه در سال‌های اخیر موجب گلایه‌های زیادی از سوی شهروندان یزدی بوده و همین عامل باعث شده تا ساماندهی اتباع به یکی از اولویت‌های مسئولان استان به ویژه در شهرستان یزد تبدیل شود.

فرمانداری شهرستان یزد در همین راستا برنامه‌ریزی و اقدامات متعددی را برای ساماندهی هر دو گروه اتباع یعنی مجاز و غیرمجاز در شهرستان انجام داده و با تشکیل ستادی در همین رابطه و مشتمل بر گروه‌های مختلف جوامع محلی و جامعه اتباع، ساز و کارهایی را برای تامین رفاه و امنیت و تحقق حقوق اتباع و مردم محلی تدوین و در دستور کار قرار داده است.

در همین باره به سراغ «سید محمد رستگاری» فرماندار یزد رفتیم تا در مورد اقدامات انجام شده و برنامه‌های این ستاد در رابطه با ساماندهی اتباع بیگانه در این شهرستان مطلع شویم که مشروح این گفت‌وگو را در زیر می‌خوانید.

با توجه به این که اتباع مجاز سالهاست در یزد زیسته و بخشی از جامعه یزد محسوب می‎شوند، ساماندهی آنها چگونه ممکن است؟

گروهی از اتباع مجاز سال‌هاست که در یزد زندگی می‌کنند و حتی لهجه و سبک زندگی آن‌ها نیز همانند مردم بومی یزد شده است اما هنوز نیازمند آموزش‌هایی در خصوص حقوق شهروندی، تحصیل و سوادآموزی و مهمتر از همه مسائل بهداشتی هستند لذا در این خصوص، آموزش‌هایی را با محور مادران اتباع به عنوان نقشی اثرگذار در خانواده در دستور کار داریم که شامل تمام مسائل مطرح شده خواهد بود.

البته در این خصوص پای صحبت خانواده اتباع اعم از مادران، پدران، فرزندان و همسران اتباع نشسته‌ایم تا عمده‌ترین دغدغه‌های این گروه‌ها را دریابیم و عمده آموزش‌ها را به سمت و سوهای نیازهای واقعی آنها سوق دهیم.

آیا برای برگزاری این دوره‌های آموزشی اولویت‌های خاصی را مد نظر دارید؟
اولویت ما در اجرای این طرح آموزشی، محلات دارای کانون ساماندهی اتباع هستند که تاکنون نیز شش محله در شهر یزد به این کانون‌ها تجهیز شده‌اند و متقاضیان می‌توانند با مراجعه به این کانون‌ها در محلات خودشان در این دوره‌ها شرکت کنند.

با توجه به سکونت جمعیت قابل توجهی از اتباع در بافت تاریخی شهر، چند محله برای ایجاد این کانون‌ها متقاضی شده‌اند؟

محلاتی مانند گنبد سبز و فهادان، جزو محلات بافت تاریخی محسوب می‎شوند ولی باید معتمدین محلات در این باره پیش قدم شوند تا بتوانیم میزبان برگزاری دوره‌های آموزشی در این محلات نیز باشیم.

بافت تاریخی نیاز بیشتر و سریع‌تری به ساماندهی اتباع مجاز دارد چرا که به عنوان میراث جهانی در معرض دید و مورد مشاهده مستقیم گردشگران داخلی و خارجی قرار می‌گیرد و لازم است که در اولویت برنامه‌ها باشد.

البته از ناحیه بافت جهانی هنوز تعداد قابل توجهی از محلات متقاضی نشده‌اند ولی آنها را به زودی درگیر این دوره‌های آموزشی خواهیم کرد هر چند که در مورد محلات محدوده جهانی بافت تاریخی یزد صرفاً این طرح از سوی محلات و افراد معتمد اجرا نمی‎شود بلکه به صورت مشارکتی با حضور علاقمندان، فعالان اجتماعی، دغدغه‌مندان میراث جهانی و نماینده مستقیم فرمانداری اجرایی خواهد شد و برای دستگاه‌های متولی، تکلیف شده است.

آیا مکان‌های خاصی برای برگزاری این دوره‌های آموزشی مورد اهتمام است؟

برای اجرای طرح به صورت محله به محله مشورت کرده و پای صحبت معتمدین و اتباع محلات می‌نشینیم و سپس طرح آموزش و ساماندهی اتباع مجاز در هر مکانی از محله که برای اتباع و مردم بومی راحت‌تر باشد، اجرا می‎کنیم که این مکان می‌تواند کانون‌های خیری و ساماندهی اتباع یا حتی مسجد، مدرسه یا خانه افراد را شامل شود.

اهداف غایی در مورد اجرای طرح ساماندهی و آموزش اتباع مجاز چیست؟

اتباع مجاز دارای حقوقی هستند که باید حداقل‌های این حقوق در یزد تامین شود که مهمترین این حقوق شامل حقوق شهروندی، حق رفاه و تامین نیازهای این افراد است. از طرفی برخی از نگاه‌های موجود در جامعه نسبت به این اقشار نیز باید اصلاح شود و مردم این اتباع را بخشی از جامعه تلقی کنند لذا این فعالیت به صورت تیمی و گسترده با مشارکت مستقیم مردم محلی و اتباع اجرا می‌شود.

با توجه به این که بخشی از اتباع در یزد جزو گروه غیرمجاز هستند، برای ساماندهی آنها چه برنامه‌ای دارید؟

برای مدیریت این گروه از اتباع به صورت قانونی و با رعایت کامل مسائل انسان‌دوستانه نسبت به طرد این افراد اقدام می‌کنیم اما بعضاً مشکل در این رابطه خود اتباع نیستند بلکه مقصر اصلی شهروندان یزدی هستند که که اقدام به کارگیری این گروه می‌کنند و زمینه را برای حضور آنها در شهرشان فراهم می‌کنند.

قانون چه برخوردی در مورد بکارگیری اتباع غیرمجاز تعیین کرده، آیا راهکاری در این مورد اندیشیده شده است؟

ستاد ساماندهی اتباع نسبت به شناسایی واحدهای شغلی که از اتباع غیرمجاز به عنوان نیروی کاری استفاده می‌کند، اقدام کرده و در وهله اول هشدار و در وهله دوم برخورد قانونی خواهد کرد.

برخی از کوره‌های آجرپزی نمونه بارزی از این گروه هستند که تاکنون با چندین مورد از این واحدها برخورد قانونی شده است، البته مشاغل دیگر نیز مستثنی نیستند مثلاً ضایعات‌فروشی‌ها، املاکی‌ها و واحدهای پرورش دام و طیور نیز مورد برخوردهای قانونی قرار گرفته و این برخوردهای قانونی ادامه دارد.

برخی از خانه‌های بافت تاریخی که بعضاً قابلیت سکونت نیز ندارند، به اتباع غیرمجاز با بهای اندک اجاره داده می‌شود، در این رابطه چه برنامه‌ای دارید؟

اگر خانه‌هایی که در بافت تاریخی به خصوص عرصه جهانی وجود دارند، هر چند مخروبه، به اتباع غیرمجاز اجاره داده شوند، به زودی برای برخورد با آنها نیز راهکارهایی اندیشیده و اجرایی خواهد شد اما این که صاحبخانه بهانه‌هایی مانند اجاره خانه برای جلوگیری از تخریب بیشتر یا نبود مستاجر بهتر داشته باشد، به هیچ وجه قابل توجیه نیست چرا که اولاً این خانه‌ها در دست اتباع غیرمجاز نیز حفظ نشده‌اند و ثانیاً راهکار احیای بافت اجاره خانه به اتباع غیرمجاز نیست.

اگر این افراد متقاضی بهبود وضعیت خانه خود باشند، می‌توانند از محل بازآفرینی شهری برای خانه خود تسهیلات دریافت کنند و حتماً در صورت پیدا کردن راهکار مناسب برای مدیریت مسائلی مانند این موارد، اولویت اهدای تسهیلات به این متقاضیان خواهد بود.

آیا برای استانی شدن این فعالیت‌ها و مشارکت سایر فرمانداری‌ها در زمینه ساماندهی هر دو گروه اتباع مجاز و غیرمجاز اقدامی شده است؟

خوشبختانه رویکرد استاندار یزد و مدیریت کلان استان نیز به سمت و سوی مدیریت و ساماندهی هر دو گروه اتباع مجاز و غیرمجاز با رویکرد و اهداف مطرح شده است که به زودی با اجرایی شدن و پیشرفت فعالیت‌ها، اقدام خواهد شد اما در حال حاضر این طرح‌ها در شهر یزد در حال اجراست و در بخش مرکزی نیز به زودی اجرایی خواهد شد.

چشم انداز شما در زمینه اجرای این طرح‌ چه بازه زمانی است؟

ساماندهی اتباع مجاز و غیرمجاز فارغ از مسائل قانونی نیازمند فرهنگ‌سازی است، به خصوص در زمینه آموزش که فرایند زمان‌بری مسوب می‌شود، قطعاً در کوتاه مدت شاهد نتیجه قابل توجهی نخواهیم بود، اما اگر مردم و مشارکت مردم را داشته باشیم، حتماً شاهد اجرای گسترده‌ و در بازه یک تا دو ساله، نتیجه قابل توجهی آن خواهیم بود.