خبر یزد - ایسنا/یزد در حالی که دولت توان مالی رسیدگی به همه بناهای تاریخی را ندارد و خطر تخریب بناهای تاریخی زیادی را نشانه رفته است، جهادگران میراث فرهنگی یزد دست به دست هم داده و یکی پس از دیگری بناهای تاریخی را مرمت و بهسازی می‌کنند.

«سیدمصطفی فاطمی» مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری یزد در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با بیان این که تاکنون حدود 80 نفر در یزد به عضویت کمپ‌های جهادی استان درآمده‌اند، اظهار می‌کند: این کمپ‌ها در شهرستان‌های اردکان، بافق، اشکذر و میبد فعالیت داشته و بعضاً فعالیت‌های آن‌ها ادامه دارد.
وی با بیان این که تفاوت کمپ شهرستان اشکذر مربوط به نوع فعالیت آن‌هاست، تصریح می‌کند: شاید تفاوت کمپ جدید در منطقه عزآباد اشکذر مشارکت بالای جامعه محلی در این فعالیت جهادی است.
فاطمی از نقش بی‌بدیل کمپ‌ها در حفاظت از بناهای تاریخی یزد خبر می‌دهد و می‌گوید: برخی از بناها با پایش ساده پشت‌بام‌ها از خطر تخریب نجات پیدا می‌کنند و این مسئله از مهمترین تاثیر کمپ‌ها و گروه‌های جهادی است.
وی با بیان این که تقاضای مردم در جوامع محلی و روستاها به سمت حفظ بناهی تاریخی سوق پیدا کرده است، می‌گوید: در برخی از شهرها و روستاها گاهاً تقاضای تخریب خانه‌ یا بافت‌های تاریخی به منظور خیابان‌کشی و ایجاد حسینیه‌ها وجود داشت اما امروز اکثر این دیدگاه‌ها به سمت حفظ بافت‌های تاریخی تغییر پیدا کرده است.
این مسئول اضافه می‌کند: مطالبه مردم محلی برای حفظ بافت تاریخی، بزرگترین سرمایه اجتماعی شکل گرفته در یزد است که در روستاهای فرهنگی مانند ندوشن، رستاق و عزآباد به خوبی این علاقه به چشم می‌خورد و افق روشنی را برای این استان پیش‌بینی می‌کنم.

جهادگران میراث، ناجیان هویت ملی
مدیر کل میراث فرهنگی یزد از تاثیر فعالیت‌های جهادی در کمک به دولت یاد می‌کند و می‌گوید: در شرایطی که وضعیت مالی دولت خوب نیست و تنها قادر به مرمت و رسیدگی به آثار تاریخی محدودی هستیم گروه‌های جهادی می‌توانند بناهای زیادی را نجات دهند کما این که تاکنون نیز بناهای قابل توجه و مهمی در یزد نجات یافته‌اند.
فاطمی از افزایش سطح آگاهی جامعه محلی نسبت به تاریخچه ابنیه و آثار باستانی محل زندگیشان خبر می‌دهد و می‌گوید: در روستاهایی مانند عزآباد مردم جامع مفیدی را مطالعه کرده و به خوبی از تاریخچه محل زندگی خود آگاه هستند و همین مسئله علاوه بر افزایش علاقه آن‌ها به محل زندگیشان، آن‌ها را به پاسبان‌های این ابنیه تبدیل کرده است.
یکی از گروه‌های جهادی که اخیرا فعالیت خود را به صورت داوطلبانه و در قالب ثبت یک «ان.جی.او» آغاز کرده متعلق به روستای عز آباد از توابع اشکذر است، به طوری که بنا به گفته‌های مدیرکل میراث فرهنگی استان یزد، مشارکت بالای جامعه محلی در این گروه نسبت به سایر گروه‌ها مثال زدنی است.
فاطمی در خصوص این فعالیت جهادی به خبرنگار ایسنا، می‌گوید: مردم اشکذر درخواست مرمت تعدادی از ابنیه تاریخی را داشتند که به دنبال این مطالبه، گروهی جهادی شکل گرفت و بسیاری از جوانان بومی به عضویت این گروه درآمدند.
وی در خصوص فعالیت این گروه تصریح می‌کند: مسجد «سرحوض» جزو بناهای نفیس روستای عزآباد به شمار می‌رود که این گروه بخشی از مصالح را تامین و مشغول مرمت آن هستند البته به علت شیوع کرونا به صورت بسیار محدود و با شیفت‌بندی این عملیات را انجام می‌دهند.
وی ادامه می‌دهد: البته بخشی از مصالح و دو استادکار ماهر نیز از سوی اداره کل میراث فرهنگی به آنها تعلق گرفته است در عین حال اداره کل میراث فرهنگی بر نحوه ساخت و نوع فعالیت آن‌ها نظارت داشته تا اصالت بنا مورد خدشه قرار نگیرد.
مدیرکل میراث فرهنگی یزد در خصوص تاریخچه عزآباد می‌گوید: این روستا را «عز الدین لنکر» آخرین حاکم قبل از «امیر مبارز الدین» در دوره اتابکان ساخته و قنای را بری آن حفر کرده است. این روستا دارای یک مسجد قدیمی است که احتمالا مربوط به همان دوره باشد.

مسجد تاریخی سرحوض نونوار می‌شود
«محمد رضا قانع» عضو هیات مدیره گروه فرهنگی اجتماعی اسفنجر که به صورت داوطلبانه در اشکذر مشغول به مرمت بناهای نفیس این منطقه هستند، در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، از فعالیت مردمی 20 نفر از جوانان روستا در این رابطه یاد می‌کند و می‌گوید: این افراد همگی از دوست‌داران میراث فرهنگی هستند که در قالب یک اردوی سه روزه مشغول به کار مرمت و بهسازی مسجد تاریخی سرحوض شده‌اند.
وی اضافه می‌کند: در این عملیات، مرمت پشت بام، دورچینی، نماسازی ، بازسازی بادگیرها و مفروش کردن پشت بام انجام می‌شود.
این مسئول در مورد مجموعه تاریخی سر حوض نیز تصریح می‌کند: این مجموعه که متشکل از اب انبار، مسجد، بازارچه، کتابخانه، حوض خانه و غریب خانه بوده مربوط به دوران زندیه است که امروز جز مسجد و اب آنبار چیزی از مجموعه، باقی نمانده است.
وی وجود خط تقارن در این بنا و تقسیم مسجد به دو نیمه شرقی و غربی و شمالی و جنوبی را جزو ویژگی‌های قابل تمایز این مسجد با سایر مساجد دانست و گفت: این مسجد جزو معدود مساجد ساخته شده روی آب انبار است.
قانع مرمت برج و قلعه تاریخی عزآباد را در دستور کار مرمت و بهسازی پس از مسجد حوض‌خانه دانست.

یزدی‌ها جهادگرانی از جبهه جنگ تا حفاظت میراث
البته یکی از ویژگی‌های مهم یزد که منجر به توسعه فعالیت‌های جهادی بی‌سابقه‌ای در کشور شده است، ثبت جهانی بافت تاریخی و برخی از بناهای آن به خصوص پردیس‌های ایرانی است که منجر به فعالیت اولین کمپ جهادی بین‌المللی در باغ پهلوانپور مهریز شد به طوری که این حرکت جهادی روی سایت یونسکو قرار گرفت.
این فعالیت‌های جهادی همچنان ادامه داشته و پل آب روی خرانق و قلعه خرگوشی در اردکان نیز مرمت و بازسازی شد و دامنه این فعالیت‌ها در بافق و اشکذر نیز کشانده شده و گروه جهادی دیگری در میبد چشم انتظار آغاز فعالیت داوطلبانه خود هستند.
به گفته‌ی فاطمی مدیر کل میراث فرهنگی استان، ارزشمندترین بخش گروه‌های جهادی یزد، تنوع افرادی است که عاشقانه به این فعالیت‌ها پیوسته‌اند، افرادی شامل دکترای مرمت و باستان‌شناسی، مردم محلی، دانشجویان، کشاورزان و حتی دامداران جزو این گروه هستند که شاید این مسئله مهمترین دستاورد ثبت جهانی برای مردمان دوستدار میراث فرهنگی و تاریخ ایران باشد.
شاید بهتر است این گونه ترسیم کنیم که یزدی‌ها در هر جبهه و جهادی از دفاع مقدس گرفته تا جبهه سلامت پیشرو بوده‌اند، در جنگ اقتصادی کنونی نیز که اعتبار و هزینه قابل توجهی برای ابنیه تاریخی موجود نیست، یزدی‌ها پیشرو حفظ هویت و تاریخ و اصالت خود شده‌اند و زمان آن رسیده که این الگوی جهادی که امروزه بیشتر توسط یونسکو نیز برای حفاظت از ابنیه تاریخی انجام می‌شود، در تمام کشور گستردانده شود.
انتهای پیام