بزرگنمايي:

خبریزد- ایرانیان که در برپایی آیین‌های کهن سابقه طولانی دارند، به صورت ویژه ای رسوم و آداب روزها و شب‌های این ماه پر برکت را انجام می‌دهند.
رمضان در بافق مانند بسیاری شهرها و آبادی ها به لحاظ دینی و فرهنگی با رسم خاصی گرامی داشته می شود، از منظر فرهنگ عامه به عنوان مجموعه فرهنگ غنی دارای عناصر بسیاری است که پاره ای از رسوم تحت تاثیر گذر زمان و تحولات اجتماعی منسوخ شد و فقط یادی از آن در حافظه و خاطره افراد سالخورده باقی مانده و بخشی هم در حال فراموشی است.
اما توصیف آنچه بوده و هست و سینه به سینه نقل شده ، هنوز خاطره انگیز است و نسل امروز تلاش دارد تا پاره ای از آداب و رسوم پیشینیان خود را زنده کند.

** کلوخِ اندازون
در بافق، تعدادی از مردم چند روز قبل از حلول ماه رمضان را روزه می گیرند، این روزه ها یا به نیت روزه قضا یا بنا بر احتیاط اگر زودتر هلال ماه رمضان رؤیت شد، روزه آنها قضا نشده باشد.
عادت بر این بود قبل از رمضان، خانواده ها خود را برای روزه داری آماده می کردند و کسانی که توانایی داشتند، آذوقه یک ماه را که عمدتا، قند و چای، آرد، حبوبات، خرما و نان خشک بود، خریداری می کردند.
رسم بود در صورتی که رمضان مصادف با فصل گرم سال بود، جمعه آخر ماه شعبان یا آخرین روز این ماه را جوانان در دسته های چند نفری یا به اتفاق اعضای خانواده به باغ و صحرا می رفتند و با پخت آش و تهیه غذاهای مناسب، صرف شیرینی و آجیل و هرچه دوست داشتند، از ماه رمضان استقبال کنند، این روز به کلوخ اندازون معروف بود که در حال حاضر این رسم در پاره ای از نقاط شهری و روستایی مرسوم و در برخی مناطق دیگر برگزار نمی شود.

** روزه چند کُتو
بیدار شدن در وقت سحر، صرف سحری و آمادگی برای روزه داری علاوه بر ثواب و اجر معنوی به لحاظ تفاوتی که با 11 ماه دیگر سال دارد، نوعی تنوع و تفریح برای بزرگترهاست.
افراد نابالغ خانواده هم به دلیل اینکه اول شب خانواده ها از سحر و سحری و بیداری صحبت می کنند، شور و شوق فراوانی برای بیدار شدن نشان می دهند و از والدین می خواهند آنها را هنگام سحر بیدار کنند.
کودکان بعضا روزه کوتاه می گرفتند که به روزه کله گنجشکی معروفبود، آنها با بیدار شدن هنگام سحر، با فرهنگ معنوی سحر ، روزه و رمضان و برخی احکام آشنا می شوند.
البته برای کاستن از فشار گرسنگی و تشنگی روز به فرزندان نابالغ درروز چند نوبت به آنها آب و غذا می دادند و به اصطلاح معروف روزه آنها را به هم پیوند می زدند که به آن روزه پیوندی یا "دوکُتُو" گفته می شود.

** بیداری هنگام سحر
در قدیم به لحاظ نبودن ساعت ،سایر ابزار و وسایل امروزی و سنجش زمان که بتواند در وقت معین مردم بیدار و یا وقت را از روی آن تعیین کنند، از روش ها و ابزار طبیعی بهره می گرفتند و در زمان مورد نظر یا در وقت سحر بیدار می شدند.
مثلا یک یا چند نفر اهالی محل سحرها بیدار می شدند و با صدا کردن همسایگان و به صدا درآوردن در منازل، دیگران را بیدار می کردند.
در بعضی روستاها طبل و دهل می نواختند تا مردم بیدار شوند.
صدای خروس بهترین و رایج ترین وسیله برای بیداری مردم بود زیرا به تجربه دریافته بودند که خروس در طول شبانه روز در سه نوبت معین بانگ سر می دهد.
زندگی سنتی و غلبه فرهنگ دامداری و کشاورزی در بیشتر مناطق موجب شد که عامه مردم در منازل خود تعدادی مرغ و خروس نگهداری کنند و حتی کسانی که در طول سال (غیر از ماه رمضان) به هر دلیل مرغ و خروس نداشتند، مخصوص این ماه خروسی خریداری و برای بیداری هنگام سحر نگهداری می کردند.
خروس خون اول نیمه شب( ساعت 24) را خبر می داد، خروس خون دوم سحر و خروس خون سوم وقت نماز صبح و دمیدن صبح صادق را بانگ می زد.
برخی مردان که دعا خوان سحر و موذن صبح بودند، از روی ستاره ها و قرار گرفتن در پشت بام منازل و نگاه به آسمان به اوقات مورد نظر پی می بردند، همسایه ها را بیدار می کردند و به این ترتیب همه شهر از آغاز سحر و پایان آن مطلع می شدند.

** غذاهای سحری و افطاری در بافق قدیم
همیشه جامعه به طیف های متعددی تقسیم می شود که مردم از نظر سطح زندگی و برخورداری از مزایا و امکانات یکسان نبوده و نیستند.
نابرابری و تضاد در همه سطوح زندگی از جمله اندوخته خوراکی ماه رمضان، تهیه سحری و صرف افطاری وجود داشته و دارد.
غذای اغنیا، اربابان و ثروتمندان در رمضان گوشت، کشک و روغن گوسفند، برنج و دیگر غذاهای مقوی تشکیل می داد اما بیشتر مردم «اشکنه تخم مرغ» را با مرزنجوش، فلفل، پیاز و در صورت امکان روغن گاوی یا گوسفندی و در غیر این صورت با یکی از روغن های ارزان قیمت تهیه می کردند، طوری که مقداری آب داشته باشد تا نان را در آن خورد کنند.
شیر گاو یا گوسفند را بیشتر برای سحری استفاده می کردند و در صورتی که رمضان مقارن فصل زمستان بود، «آش تُکی» یا شلغم غذای افطاری مردم را تشکیل می داد.

**ختم قرآن کریم
یکی از رسوم پسندیده مردم بافق که هنوز هم مرسوم است، ختم قرآن در ماه رمضان است.
همزمان با نخستین روز رمضان زنان محله در خانه یکی از آشنایانِ مسلط به قرائت قرآن معروف به « مُلا » گردهم می آمدند و جمع حاضر هر روز یک جزء قرآن را تلاوت می کردند و تا پایان ماه 30 جزء تلاوت می شد.
به گزاش ایرنا، هم اکنون این رسم ادامه دارد، البته دیگر در جلسه قرآن زنی را ملا خطاب نمی کنند، تقریبا همه به قرائت قرآن آشنایی دارند، چنانچه شخصی آشنایی کمی با قرائت داشته باشد، دیگران سعی دارند در قرائت صحیح به وی کمک کنند.
یکی از رسومی که امروز رونق بیشتری دارد، دادن افطاری به روزه داران است که هم اینک در برخی محلات شهر بافق و بعضی روستاها رایج است.
روستائیانی که افطاری می دهند، هر شب یک نفر داوطلب می شود و به کمک دیگران غذا طبخ می کنند و کشاورزان خسته از کار صحرا را مهمان می کند و افطاری می دهد.
افطاری هر شب با شب قبل متفاوت است و این تنوع غذایی تا پایان ماه رمضان ادامه دارد یعنی روزه داران در طول این ماه چهار بار قورمه سبزی و پنج بار پلو مرغ را تجربه می کنند و بقیه غذاها بستگی به بضاعت مالی بانی افطاری دارد.
مرکز شهرستان 50 هزار نفری بافق در فاصله 110 کیلومتری شهر یزد قرار دارد.