بزرگنمايي:

خبر یزد - بارش باران همواره زیباست، قطعاً هیچ فردی نمی تواند بر این جمله خرده‌ای وارد کند، اما گاهی نداشتن تدبیر درست و صحیح زیباترین برکت خدا را به بحرانی برای شهر تبدیل می کند.
به گزارش خبرنگار ایمنا، بارش باران در کلانشهرهای ایران اگرچه همیشه راهکاری برای بسیاری از مشکلات عمده نظیر رفع آلودگی هوا، تأمین منابع آبی و البته ایجاد جذابیت در شهر بوده، اما بدون تبعات نیز نبوده به گونه‌ای که چالش‌های بزرگی را برای مدیران شهری رقم زده است.
چالش‌هایی نظیر آب‌گرفتگی معابر شهری، قطعی برق و تخریب بناهای تاریخی که در این سال‌ها کم و بیش و با سبک و سیاق‌های مختلف در مورد آن شنیده‌ایم. این مهم البته در شهر یزد با توجه به کویری بودن جلوه‌ای دیگر دارد چراکه استان یزد سال‌های متوالی خشکسالی را تجربه کرده است، اما چند سالی است که این شهر شامل رحمت اللهی شده و باران‌های شدیدی را تجربه می‌کند. این بارش‌ها که تقریباً کم سابقه بوده توانسته معماری شهری یزد را که در آن توجهی به شیب بندی خیابان‌ها نشده است را با چالش و بحران رو به رو کند؛ بحرانی که نتیجه رویکرد چند دهه گذشته در بی توجهی مدیران شهری به امر دفع آب‌های سطحی است.
اقلیم شهرها، بازیگر اصلی آب گرفتی معابر م فرهمند، کارشناس شهرسازی و معاون سابق معماری و شهرسازی شهردار یزد در خصوص علل ناتوانی در دفع آب‌های سطحی شهر می‌گوید: دفع آب‌های سطحی یکی از معضلاتی است که عموم کلانشهرهای کشور به آن مبتلا هستند و هرچه در این شهرها اصول شهرسازی ضعیف باشد، مشکلات بیشتری وجود دارد.
وی با بیان اینکه شهرهایی همانند یزد که دارای سطحی مسطح و دارای شیب کمتری است از مشکلات بیشتر به نسبت سایر شهرها در دفع آب‌های سطحی رنج می‌برد، ادامه می‌دهد: عمده دلایل کارایی نداشتن سیستم دفع آب‌های سطحی به اقلیم شهر یزد و مسائل زیست محیطی آن باز می‌گردد.
این کارشناس شهرسازی با بیان اینکه شهرهایی که دارای بارندگی‌های پیوسته و یکسان هستند در موضوع دفع آب سطحی مشکلات کمتری دارند، اضافه می‌کند: شهرهایی مثل یزد که بارندگی در آنها مقطعی و با شدت و ضعف فراوان صورت می‌گیرد عمدتاً دچار مشکل می‌شود تا حدی که ممکن است به بحران تبدیل شود زیرا پیش بینی‌های لازم در این باره صورت نگرفته است.
وی با بیان اینکه تصمیم گیری در خصوص رسیدن به راهکار مناسب برای دفع آب‌های سطحی به صورت متمرکز اصولی نیست، تاکید می‌کند: هر شهر متناسب با اقلیم خود نیازمند تصمیمات مناسب است، برای مثال شهر یزد همواره با ریزگردها مواجه بوده که این موضوع باعث گرفتگی دهانه چاه‌ها و آبراه‌ها در زمان عادی می‌شود و به محض بارش باران به دلیل گرفتگی مسیرهای خروجی آب، شهر دچار آب‌گرفتگی می‌شود.
فرهمند با بیان اینکه شهر یزد یکی از گسترده‌ترین شهرهای کشور است، خاطرنشان می‌کند: گستردگی شهرها باعث می‌شود تا موضوع دفع آب‌های سطحی با چالش جدی رو به رو شود زیرا سطح زیادی از زمین به واسطه آسفالت، بتن، سنگ و موزائیک پوشش داده شده و باعث خواهد شد تا آب کمتری جذب زمین شود.
وی عنوان می‌کند: یکی دیگر از دلایل موفق نشدن شهرها در دفع آب‌های سطحی، رعایت نکردن جزئیات اجرایی در پروژه‌های عمرانی است، به طوری که آنچه در طرح آمده در اجرا با دقت و جزئیات لازم همراه نمی‌شود و در نهایت کار پس نهایی شدن به مشکل بر می‌خورد.
این کارشناس حوزه شهرسازی اضافه می‌کند: برای اجرای عملیات احداث جوی‌ها، کانال‌ها و سطح بندی معابر حساسیت کمتری به خرج داده می‌شود که این امر منجر به دفع نشدن آب‌های سطحی شده و در زمان بارش باران، شهر دچار مشکل می‌شود.
فرهمند مباحث اجتماعی و فرهنگی را در این خصوص مهم ارزیابی می‌کند و می‌گوید: بسیاری از آب گرفتگی‌ها ناشی از رها شدن زباله‌ها در جوی‌ها و کانال‌های شهری است که می‌بایست سازمان‌های مرتبط با حوزه فرهنگی این معضلات را شناسایی و در خصوص آن فرهنگ سازی کنند.
شهر یزد نیازمند طرح جامع دفع آب‌های سطحی وی با اشاره به لزوم داشتن طرح جامعی برای دفع آب‌های سطحی شهر یزد ادامه می‌دهد: مشکل اساسی شهر این است که در دهه‌های گذشته طرح جامعی برای دفع آب‌های سطحی نداشته و هر اقدامی که تاکنون نیز انجام شده به صورت مقطعی و موردی بوده است.
این کارشناس حوزه شهری تاکید می‌کند: برای داشتن طرح جامع دفع آب‌های سطحی می‌بایست همه دستگاه‌های اجرایی به کمک مدیریت شهری بیایند و حتی از اعتبارات مدیریت بحران خود در این رابطه استفاده کنند که خوشبختانه چند سالی است مطالعات اولیه این طرح شده و اقداماتی خوبی نیز در این حوزه صورت گرفته که البته کافی نیست و همچنان دچار مشکلی هستیم.
وی معتقد است: شهرها نباید اقدامات غیر کارشناسی در اجرای پروژه‌های عمرانی انجام دهند زیرا رویه طراحی و اجرای پروژه‌های عجولانه و کمتر کارشناسی شده در همه شهر وجود دارد و همین موارد باعث می‌شود تا موضوعاتی از قبیل دفع آب‌های سطحی در پروژه‌ها دیده نشود.
فرهمند با بیان اینکه در حال حاضر شهرهای پیشرفته دنیا با مفهومی فراتر از دفع آب‌های سطحی سرو کار دارند، می‌گوید: امروز شهرهای دنیا به دنبال هدایت آب‌های سطحی به جای دفع آب‌های سطحی هستند به طوری که برنامه ریزی کاملی برای استفاده مجدد از آن دارند.
وی تاکید می‌کند: در شهر کم آبی مثل یزد می‌بایست با هدایت آب‌ها به سمت حوضچه‌های محلی و ذخیره آب، زمینه استفاده مجدد از آن در آبیاری فضای سبز و… فراهم شود.
حفر 600 چاه جذبی برای رفع بحران آب گرفتی سطح شهر یزد