خبر یزد - یزد – شهرستان بافق بیشتر از نظر معدنی در کشور شناخته شده اما در سال های اخیر علاوه توسعه صنایع جوار معدنی که باعث کاهش خام فروشی ذخیره معادن این شهرستان شده با اهتمام دولت جریان توسعه در این شهرستان در زمینه‌های مختلف شتاب قابل توجهی یافته است.

به گزارش ایرنا، از ابتدای دهه 50 خورشیدی که کار استخراج سنگ آهن در معدن چغارت بافق با ذخیره 1.4 میلیارد تن آغاز شد، کمتر کسی به فکر ارزش افزوده حاصل از مواد معدنی و پیشگیری از خام فروشی سنگ آهن بود، اما اجرای طرح‌های جوار معدنی در سال های اخیر باعث جلوگیری از خام فروشی موادی مانند سنگ آهن ، سرب و روی و رونق اقتصادی و ارزش افزوده فراوان در شهرستان شده است.
تولید سالانه بافق بین 3.2 تا چهار میلیون تن بود که از طریق خطوط ریلی و حمل و نقل جاده ای به کارخانه فولاد خوزستان و ذوب آهن مبارکه اصفهان و بعضا به خارج از کشور صادر می شد، از رهگذر فروش مواد اولیه ای مانند سنگ آهن 2 در صد آن به عمران و آبادانی بافق اختصاص می یافت و تعدادی از جوانان این شهرستان نیز در معدن مشغول به کار شده بودند.
رفته رفته این این دغدغه ایجاد شد که اگر روزگاری ذخیره این معدن تمام شود، تکلیف شهرستان بافق و مردم منطقه چه خواهد شد؟ گرچه مسوولان معادن با شروع به کار معدن چغارت به فکر اکتشاف معادن جدید سنگ آهن در منطقه بودند و موفق شدند 38 آنومالی معدنی را در حوزه شهرستان بافق، اردکان و بهاباد در استان یزد و زرند کرمان کشف کنند که هم اینک بهره برداری از 90 درصد آنها آغاز شده ولی همواره فقدان زنجیره تولید فولاد در این شهرستان احساس می شد.
زنگ خطرِ اتمام ذخیره معادن و تعطیلی فعالیت های وابسته به آن همواره در گوش بهره برداران و شاغلان این حوزه طنین انداز بود تا اینکه در دولت یازدهم با پیگیری های مسئولان عاقبت با ساخت کارخانه فولاد 800 هزار تنی بافق با عنوان «فولاد بافق کسری» موافقت و قرارداد ایجاد آن در سال 94 با مشارکت ایران و چین بسته شد.
ساخت کارخانه فولاد در بافق
مدیرسابق پروژه فولاد بافق کسری به گزارشگر ایرنا گفت: با عقد قرارداد کنسرسیوم، ساخت کارخانه فولاد با ظرفیت سالانه 800 هزار تن فولاد خام با مشارکت چینی ها در این شهرستان معدن خیز آغاز شد.
رحمان مظفری قرارداد اولیه را چهارصد و چهار میلیون یورو اعلام و با بیان اینکه خوراک این کارخانه، کنسانتره سنگ آهن و تبدیل آن به آگلومراسیون و گندله است، افزود: کارخانه فولاد سالانه قابلیت تولید 800 هزار تن محصول را دارد واجرای آن موجب ایجاد تحول اقتصادی در کشور و توسعه و رونق شهرستان بافق و همچنین جلوگیری از خام فروشی سنگ آهن و ارزش افزوده قابل توجه است.
مظفری از پیشرفت 12 درصدی پروژه فولاد بافق کسری خبر داد و خاطرنشان کرد: با بهره برداری از این کارخانه، زمینه اشتغال بیش از یک هزار و 800 نفر به طور مستقیم و 6 هزار نفر به صورت غیرمستقیم فراهم می شود.
حمایت دولت تدبیر و امید از فعالیت بخش خصوصی در حوزه فولاد
در دهه 90 کارخانه نیمه کاره فولاد بافق نیز که سال ها بلاتکلیف مانده بود با حمایت دولت یازدهم به بخش خصوصی واگذار شد که مدیر عامل این شرکت اعلام کرد: برای خرید تجهیزات این کارخانه افزون بر 9 میلیون یورو و 2 میلیارد تومان پرداخت کرده است.
سیدعلی‌محمد ابویی از اعلام رقم تولید سالانه این شرکت خودداری کرد و افزود: هم اکنون بخش تولید میلگرد این کارخانه فعال است و محصولات تولیدی به بازار داخلی و بعضا کشور عراق صادر می‌شود.
ساخت کارخانه آگلومراسیون در بافق
کارخانه فولاد برای تولید محصولات خود به مواد اولیه نیاز دارد که از کنسانتره سنگ آهن استحصال می‌شود، فرایند پیش پخت و کلوخه‌سازی سنگ آهن قبل از شارژ به کوره بلند در کارخانه‌های فولادسازی «آگلومراسیون» نامیده می‌شود که به روش احیاء مستقیم به ویژه در کوره های بلند در تولید آهن کاربرد دارد .
ساخت کارخانه آگلومراسیون با عقد قرارداد کنسرسیوم داخلی و چینی با 29 میلیون دلار سرمایه گذاری ارزی و 210 میلیارد ریال هزینه ریالی و تولید سالانه بیش از 800 هزار تن در دولت تدبیر و امید اجرا شد.
جانشین مجری طرح آگلومراسیون بافق گفت: خوراک آگلومراسیون سنگ آهن خرد دانه، با عیار 60 درصد است، که پس از ورود به سیستم کار خردایش آن انجام می شود.در این فرایند ، سنگِ آهن پس از استخراج از معدن ابتدا خردایش، دانه بندی و سپس تبدیل به آگلومراسیون شده و آماده حمل به کوره بلند اصفهان و نهایتا تبدیل به فولاد می‌شود.
رحمان مظفری از اشتغال 400 نفر در کارخانه آگلومراسیون خبرداد و با بیان اینکه کوره بلند برای ذوب آهن در جواره طرح آگلومراسیون بافق ساخته می شود، تصریح کرد: با ساخت و راه اندازی کوره بلند، علاوه بر تولید فولاد در این شهرستان، زمینه اشتغال 300 نفر دیگر نیز فراهم می شود.
ساخت و افتتاح کارخانه گندله

گُندله، گلوله‌های تولید شده از نرمه سنگ آهن و سایر مواد افزودنی است که نخست خام و سپس پخته شده و سخت می‌شود؛ و برای احیا به روش سنتی تولید آهن در کوره بلند یا روش‌های متعدد احیای مستقیم به کار می‌رود.
مدیرعامل شرکت سنگ آهن مرکزی ایران – بافق هم گفت: عملیات اجرایی این کارخانه از سال 94 در قالب کنسرسیومی با شرکت‌های چینی، ژاپنی و ایرانی در سایت معدن سنگ آهن چغارت بافق آغاز و پس از گذشت پنج سال در روزهای پایانی سال گذشته در ارتباط ویدیو کنفرانس با حضور رییس‌جمهوری به بهره برداری رسید.
رضا فلاح مبارکه افزود: برای ساخت و تجهیز این کارخانه ، یک میلیارد و 855 میلیون یوان هزینه شده است.

وی خوراک این واحد صنعتی را کنسانتره سنگ آهن اعلام کرد و افزود: استخراج سنگ آهن از معادن منطقه پس از پرعیارسازی (بالای 60 درصد) در یک فرایند با تجهیزات پیشرفته معدنی، به کنسانتره تبدیل می شود که در برنامه‌های کوتا و بلندمدت، کنسانتره حاصل از معادن سنگ آهن منطقه مانند معدن دی 19، آنومالی شمالی و چاه‌گز تامین می‌شود که نقش مهمی در ارزش افزوده سنگ آهن و جلوگیری از خام فروشی آن دارد.
فلاح مبارکه، راه اندازی کارخانه گندله سازی را یکی دیگر از حلقه‌های تولید فولاد در شرکت سنگ آهن مرکزی بافق دانست و بیان کرد: جلوگیری از خام فروشی، ایجاد ارزش افزوده بیشتر و تنوع بخشیدن به محصولات سنگ آهن از عمده‌ترین مزایای این طرح صنعتی است و در این طرح برای 788 نفر شغل ایجاد شده است.
به گفته وی، کارخانه گندله بافق دومین کارخانه پنج میلیون تنی کشور است که توسط سه شرکت ایرانی و چینی در این شهرستان ساخته شد و خوراک واحدهای فولادسازی به روش مستقیم را تامین می کند.
ساخت کارخانه 2 میلیون تنی کنسانتره آهن در بافق
از آنجایی که خوراک گندله سازی، کنسانتره آهن است و قبلا چنین کارخانه ای با ظرفیت سه میلیون تن در بافق فعال بوده، برای جبران کسری کنسانتره، کارخانه دیگری با ظرفیت تولید سالانه 2 میلیون تن در 99 در سایت معدن سنگ آهن بافق آغاز شد.
به گفته مدیر عامل شرکت سنگ آهن مرکزی ایران ، ساخت این کارخانه به مدت 30 ماه و با سرمایه گذاری 89 میلیون یورویی در جوار شرکت سنگ آهن بافق احداث می شود و کنسانتره آهن را با خلوص 67.5 درصد تولید می کند.
بهره‌برداری از کارخانه کنسانتره سرب و روی بافق در سال 99
کارخانه تولید کنسانتره سرب و روی معدن «تاشکوییه» با 950 میلیارد ریال سرمایه گذاری از سوی بخش خصوصی با حمایت دولت دوازدهم به بهره برداری رسید.
مدیرعامل این واحد معدنی در گفت و گو با ایرنا ، ذخیره کنونی سرب و روی معدن تاشکوییه را 160 هزار تن اعلام کرد و یادآور شد: سالانه 17 هزار تن کنسانتره سرب و پنج هزار تن کنسانتره روی در این واحد معدنی تولید می‌شود و با راه اندازی این واحد زمینه اشتغال 250 نفر به صورت مستقیم فراهم شده است.
جواد نجم نیا با تشریح ضرورت ایجاد این طرح جوار معدنی اظهارکرد: شروع به کار این کارخانه باعث فعالیت و اقتصادی شدن معادن کوچک سرب و روی در شهرها و مناطق همجوار و نیز ایجاد اشتغال و ارزش افزوده در منطقه شده است.

به گفته وی: 2 محصول تولیدی این معدن پس از مراحل تغلیظ برای تولید شمش به کارخانه سرب و روی بافق واقع در کیلومتر 70 جاده بافق- یزد ارسال می‌شود.
معدن سرب و روی تاشکوییه 50 سال بدون بهره برداری بود که سال 97 توسط بخش خصوصی و حمایت دولت دوازدهم راه اندازی شد و هم اکنون حدود 150 نفر در این مجموعه به کار اشتغال دارند که 250 نفر نیز در کارخانه کنسانتره به این افراد اضافه شد.
این معدن در فاصله 105 کیلومتری بافق و 215 کیلومتری یزد مرکز استان واقع است.
از سرگیری پرورش ماهی تیلاپیا در بافق
ماهی تیلاپیا برای اولین بار در سال 1387 از اندونزی برای انجام تحقیقات و پژوهش به مرکز تحقیقات ملی آبزیان آب‌های شور بافق وارد شد و مطالعات در خصوص امکان بومی سازی شرایط پرورش این آبزی چندین سال به طول انجامید و با توجه به خصوصیات خاص آن و دغدغه‌های سازمان حفاظت محیط زیست ، مجوز پرورش آن تا سال 1397 در استان به تعویق افتاد.
پرورش آزمایشی تیلاپیا در سال 1392 و در هشت استخر خاکی مجتمع پرورش ماهی بافق و 2 استخر ذخیره آب کشاورزی، برای یک دوره (رهاسازی ماهی در فصل بهار و صید در فصل پاییز) انجام شد، اما پس از آن به دلیل موافقت نکردن سازمان حفاظت محیط زیست با رها سازی در سیستم آبزی پروری شهرستان، پرورش آن متوقف شد.
پیش بینی تولید هزار و 100 تن ماهی سال 1400

مدیر امور شیلات و آبزیان استان یزد در گفت و گو با ایرنا گفت: 120 تن ماهی تیلاپیا در سال 98 از 11 استخر(مزرعه) پرورش ماهی شهرستان بافق برداشت شد.
محمد زارع افزود: مجوز تکثیر و پرورش بچه ماهی برای استان های قم، سمنان، خراسان جنوبی و یزد از سازمان محیط زیست دریافت شده اما فقط در یزد برای نخستین بار پس از پنج سال وقفه، این مقدار گوشت ماهی تیلاپیا در بافق تولید شد.
وی با بیان اینکه در پرورش ماهی تیلاپیا به ازای هر تن، 2 شغل مستقیم و پنج فرثت شغلی غیرمستقیم ایجاد می‌شود، ابراز امیدواری کرد: سال 1400 یکهزار و 100 تن معادل تقریبی تولید سال 99 به ظرفیت آبزیان استان افزوده شود.
هم اینک 11 مزرعه و یک مرکز خصوص، کار پرورش ماهی تیلاپیا را در شهرستان بر عهده دارند.
30 درصد از زمین‌های کشاورزی بافق زیرپوشش آبیاری نوین قرار دارد
مدیر جهاد کشاورزی بافق گفت: توسعه طرح‌های آبیاری نوین در زمین‌های زراعی و باغی شهرستان نقش موثری در صرفه جویی و کاهش میزان مصرف آب در بخش کشاورزی این شهرستان و تولید بیشتر محصولات این حوزه در هفت سال اخیر داشته است.
علی اکبر رحمتیان ادامه داد: اجرای سامانه های آبیاری نوین با کمک های بلاعوض دولت در استان یزد از جمله در بافق رو به افزایش است و اجرای این سامانه با شیوه های کم فشار ، قطره ای ، زیرسطحی ، تیپ و تشتکی در مناطق مختلف استان با توجه به شرایط اقلیمی و خاک منطقه، راندمان آب را از 35 تا 85 درصد افزایش می دهد.

این مسوول تصریح کرد: وسعت زمین‌های زیرکشت محصولات زراعی و باغی شهرستان بافق 6 هزار و 290 هکتار است که 30 درصد آن زیرپوشش سامانه های آبیاری نوین قرار دارد.
رحمتیان اضافه کرد: 300 بهره‌بردار با بهره گیری از 40 حلقه چاه از روش آبیاری نوین بهره برداری می کنند که 30 درصد صرفه جویی در مصرف آب را به دنبال داشته است.
روش آبیاری موضعی (قطره ای)
مدیر جهاد کشاورزی ادامه داد: اغلب کشاورزان بافق برای باغ‌ها، گیاهان ردیفی و گلخانه‌ها روش آبیاری موضعی را مورد استفاده قرار می‌دهند که در این روش آب با فشار کم در شبکه لوله بر سطح یا زیر خاک مزرعه توزیع و توسط وسایلی به صورت قطره، یا توسط پاشنده‌های کوچک مانند « اسپریر»، «میکروجت»، و «بابلر» پای بوته گیاه ریخته می‌شود.
به گفته وی در مواردی که صرفه جویی آب ضروری باشد و منابع آب موجود تکافوی اراضی زیر کشت را ندهد ، روش‌های آبیاری موضعی افزایش راندمان آبیاری و جهش تولید را تضمین می‌کند. 
6.5 هکتار از زمین‌های کشاورزی بافق (به غیر از محصول زعفران) به کشت گیاهان دارویی اختصاص دارد و هم اکنون افزون بر13 تن محصول( گیاه دارویی) از این اراضی برداشت می‌شود.
وسعت زمین‌های زیرکشت محصولات زراعی و باغی بافق، 6 هزار و 290 هکتار است که با 117 حلقه چاه عمیق ، نیمه عمیق و 120 رشته قنات، آبیاری می‌شود.
توسعه زیرساخت‌های آب، برق و شبکه تلفن روستایی در بافق
فرماندار بافق گفت: در دولت یازدهم و دوازدهم تمام روستاهای دارای سکنه این شهرستان به شبکه سراسری برق متصل شدند که قبل از این کمتر از 80 درصد روستاهای منطقه به برق دسترسی داشتند.
سیدمهدی طلایی مقدم افزود: همچنین همه روستاهایی که زندگی و سکونت در آنها جریان دارد از تلفن ثابت برخوردار هستند ضمن اینکه 90 درصد جاده‌های مواصلاتی شهری و روستایی زیرپوشش تلفن همراه و و 95 درصد روستاهای بالای پنج خانوار بافق از آب شرب بهداشتی برخوردارند که در دولت تدبیر و امید پیشرفت 25 الی 30 درصدی در این زمینه ثبت شده است.
مرکز شهرستان 58 نفری بافق در فاصله 110 کیلومتری جنوب شرق شهر یزد قرار دارد.
برچسب‌ها
توسعه ایران دولت تدبیر و امید توسعه اقتصادی جهش تولید اشتغال زایی توسعه روستایی بافق کارآمدی دولت
پروندهٔ خبری
سال 99؛ سال جهش تولید