خبر یزد - ایسنا / دانشمندان می‌گویند ترکیب خون جوان با مغز استخوان می‌تواند به دسته جدیدی از راهکارهای ضد پیری منجر شود.
از افسانه‌های خون‌آشام‌ها گرفته تا بافت‌های کشت‌شده در آزمایشگاه، این ایده که خون تازه و جوان می‌تواند روند پیری را معکوس کند، حالا دیگر افسانه نیست، چرا که یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که پروتئین‌های ترشح‌شده توسط سلول‌های مغز استخوان که توسط خون جوان تحریک می‌شوند، می‌توانند پوست پیر و چروکیده را در آزمایشگاه جوان کنند.
بازار ![]()
طبق افسانه‌ها، خون‌آشام‌ها خون جوانان را می‌نوشند تا نشاط جوانی خود را حفظ کنند. به همین ترتیب شایعه شده بود که یک کنتس مجارستانی در قرن شانزدهم به نام الیزابت باتوری(Elizabeth Báthory)، برای حفظ جوانی خود در خون دختران جوان حمام می‌کرده است.
یک مطالعه جدید در آلمان به رهبری بخش تحقیق و توسعه شرکت مراقبت از پوست «Beiersdorf AG» بررسی کرده است که آیا خون انسان جوان حاوی عواملی است که بتواند پوست پیر را جوان کند یا خیر؟ به طور خلاصه، آنها دریافتند که این امر می‌تواند رخ دهد، اما فقط در حضور سلول‌های مغز استخوان رخ می‌دهد.
محققان می‌خواستند آزمایش‌های حیوانی را که در آن موش‌های پیر با به اشتراک گذاشتن گردش خون با موش‌های جوان، جوان می‌شدند، دنبال کنند، چیزی که قبلاً نیز در مدل‌های انسانی گزارش شده بود. بنابراین آنها یک سیستم پیشرفته «اندام روی تراشه» حاوی دو ارگانوئید سه‌بعدی انسانی ایجاد کردند. یک مدل پوست با ضخامت کامل و یک مدل مغز استخوان که شامل سلول‌های بنیادی است که سلول‌های خونی را ایجاد می‌کنند.
محققان سرم خون انسان جوان (زیر 30 سال) و پیر (بالای 60 سال) را به این سیستم وارد کردند تا ببینند آیا سرم جوان، علائم پیری را در پوست بهبود می‌بخشد یا خیر.
آنها دریافتند که وقتی مدل پوست در معرض سرم جوان بدون سلول‌های مغز استخوان قرار گرفت، هیچ بهبودی در نشانگرهای پیری مشاهده نشد و تنها زمانی که مدل پوست با مغز استخوان کشت داده شد و سپس در معرض سرم خون جوان قرار گرفت، محققان افزایش تکثیر سلولی، کاهش سن بیولوژیکی و بهبود عملکرد میتوکندری (تولید انرژی) در سلول‌های مغز استخوان را مشاهده کردند.
طبق گفته محققان، سرم خون جوان موجب ایجاد تغییراتی در سلول‌های مغز استخوان شد و آنها را به ترشح عوامل جوان‌کننده سوق داد. این سلول‌های تغییر یافته پروتئین‌هایی ترشح کردند که نشان داده شده است علائم پیری را در مدل‌های پوستی معکوس می‌کنند.
محققان با استفاده از پروتئومیکس(proteomics)، 55 پروتئین مرتبط با سن را که توسط مدل مغز استخوان در پاسخ به سرم جوان ترشح می‌شوند، شناسایی کردند. از این تعداد، هفت مورد اثرات ضد پیری واضحی را هنگام آزمایش مستقیم بر روی فیبروبلاست‌های انسانی پیر (سلول‌هایی که بافت همبند را تشکیل می‌دهند) و کراتینوسیت‌ها (نوع اصلی سلول از بیرونی‌ترین لایه‌های پوست) در آزمایشگاه نشان دادند. مزایا شامل تقسیم سلولی بیشتر، تولید کلاژن بالاتر، سلامت بهتر میتوکندری و افزایش توانایی تبدیل به سلول‌های چربی‌مانند بود که نشانه‌ای از انعطاف‌پذیری احیاکننده است.
با این حال، این مطالعه محدودیت‌هایی دارد. آزمایش‌ها به مدت سه تا پنج هفته انجام شد و اثرات طولانی‌مدت آن ناشناخته است. ضمن اینکه برای جلوگیری از متغیرهای مخدوش‌کننده، مدل‌های پوستی با استفاده از داروها یا درمان‌های القاکننده‌ی پیری، از قبل پیر نشده بودند. همچنین مدل‌های مغز استخوان برای زنده ماندن به فاکتورهای رشد اضافی نیاز داشتند که ممکن است تا حدودی نتایج را مخدوش کرده باشد، اگرچه مقایسه‌هایی بین سرم خون جوان و پیر تحت شرایط یکسان فاکتورهای رشد انجام شد.
البته این نتایج در مدل‌های بافتی رشد یافته در آزمایشگاه به دست آمد و بدن واقعی انسان بسیار پیچیده‌تر است، اما این مطالعه به یک دسته جدید و امیدوارکننده از ترکیبات جوان‌کننده بالقوه اشاره می‌کند که پروتئین‌هایی هستند که توسط مغز استخوان جوان در پاسخ به نشانه‌های سیستمیک ترشح می‌شوند. این پروتئین‌ها را می‌توان برای درمان‌های موضعی یا تزریقی ضد پیری پوست یا به عنوان نشانگرهای زیستی برای پیری یا جوان‌سازی پوست بررسی کرد.
این راهکار در دراز مدت ممکن است منجر به درمان‌های فردی با استفاده از اجزای مغز استخوان خود فرد (جوان یا مهندسی‌شده) برای بازیابی بافت‌های پیر شود.
این مطالعه در مجله Aging منتشر شده است.