خبر یزد - زومیت / یافته‌های پژوهش جدیدی نشان می‌دهد خاکستری شدن موها ممکن است نوعی پاسخ بیولوژیکی به آسیب‌های سلولی باشد که در تلاش است تا از بروز سرطان جلوگیری کند.
پیری و سرطان دو پدیده‌ای هستند که به‌طور مستقیم با سلامت سلول‌های بدن در ارتباط هستند. اما چه ارتباطی بین خاکستری‌شدن موها و بروز سرطان وجود دارد؟ آیا ممکن است موهای خاکستری در واقع یک مکانیسم دفاعی طبیعی بدن علیه سرطان باشند؟
بازار ![]()
به گزارش ساینس آلرت، مطالعه جدید پژوهشگران دانشگاه توکیو نشان می‌دهد خاکستری‌شدن موها ممکن است روش طبیعی بدن برای جلوگیری از سرطان باشد. این تحقیق روی سلول‌های بنیادی ملانوسیت (McSCs) در پوست تمرکز داشت که در فولیکول‌های مو قرار دارند و مسئول تولید رنگ پوست و مو هستند.
وقتی این سلول‌ها آسیب می‌بینند، ممکن است تصمیم بگیرند که از فعالیت خود دست بکشند؛ حتی اگر این کار باعث از دست‌دادن رنگ موها شود. این تصمیم برای بدن مفید است؛ زیرا ممکن است از بروز سرطان‌های پوستی جلوگیری کند. به عبارت دیگر، وقتی DNA سلول‌های پوست آسیب می‌بیند، سلول‌ها ممکن است «بازنشسته شوند» تا از تبدیل‌شدن به سلول‌های سرطانی جلوگیری کنند.
در تحقیقاتی که روی موش‌ها انجام شد، محققان متوجه شدند وقتی سلول‌های بنیادی McSC درمعرض آسیب‌های شدیدی همچون شکسته‌شدن دو رشته DNA قرار می‌گیرند، به‌طور برگشت‌ناپذیر تغییر می‌کنند و از بین می‌روند. همین امر باعث می‌شود موهای موش‌ها خاکستری شود. در واقع، این فرایند به بدن کمک می‌کند تا سلول‌های آسیب‌دیده را از بین ببرد و از خطرات بیشتر مانند سرطان جلوگیری کند.
اما وقتی سلول‌ها در معرض مواد سرطان‌زای دیگر مانند پرتو فرابنفش (UVB) یا ماده شیمیایی سرطان‌زایی به نام DMBA قرار می‌گیرند، واکنش متفاوتی نشان می‌دهند. در این حالت، سلول‌های بنیادی McSC همچنان به تولید مثل خود ادامه می‌دهند و آسیب DNA را نادیده می‌گیرند. این کار می‌تواند باعث رشد تومور شود؛ زیرا سلول‌های آسیب‌دیده به رشد خود ادامه می‌دهند.
پژوهشگران متوجه شدند سلول‌های بنیادی به شرایط محیطی و نوع آسیبی که می‌بینند واکنش نشان می‌دهند و براساس آن رفتارشان تغییر می‌کند. در برخی شرایط، مثل قرارگیری در معرض مواد سرطان‌زا، این سلول‌ها از مسیر طبیعی که شامل حذف سلول‌های آسیب‌دیده است، پیروی نمی‌کنند. در عوض، آن‌ها به رشد خود ادامه می‌دهند، که می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پوست مانند ملانوم را افزایش دهد.
البته، پژوهش انجام شده نشانگر آن نیست که خاکستری شدن موها به‌طور مستقیم از سرطان جلوگیری می‌کند، بلکه نتیجه‌ی مسیری محافظتی است که به بدن کمک می‌کند سلول‌های خطرناک را از بین ببرد. اما وقتی این مسیر عمل نمی‌کند، سلول‌های آسیب‌دیده ممکن است همچنان به رشد خود ادامه دهند که می‌تواند به بروز سرطان ختم شود.
مطالعه مدل جدیدی را معرفی می‌کند که می‌تواند به توضیح ارتباط بین پیری بافت و سرطان کمک کند. محققان امیدوارند با تحقیقات بیشتر، بتوانند این مکانیسم‌ها را بهتر درک کنند و در نهایت راه‌هایی برای پیشگیری از سرطان‌های پوستی و مشکلات مشابه پیدا کنند.
توجه به این نکته ضروری است که پژوهش‌های موجود و شواهد علمی نشان نمی‌دهند که خاکستری‌شدن موها تضمینی در برابر عدم ابتلا به سرطان باشد. در واقع، این فرایند فقط یک مکانیسم احتمالی دفاعی است که ممکن است به دلایلی خاص در برخی افراد رخ دهد، اما نمی‌توان از آن به عنوان نشانه یا پیشگویی در مورد عدم ابتلا به سرطان استفاده کرد.
پژوهش در ژورنال Nature Cell Biology منتشر شده است.